polski polski English English

Asset Publisher Asset Publisher

Lasy a zmiany klimatu: mała retencja i przeciwdziałanie erozji wodnej w górach

Co to jest mała retencja?
To wszystkie działania na rzecz ograniczania szybkiego odpływu wód opadowych oraz gromadzenia wody w środowisku.
Mała retencja polega na poprawie funkcjonowania i odtwarzaniu naturalnych form gromadzenia wody.
W górach ważną rolę odgrywa też retencja stokowa, której sprzyja budowa obiektów ograniczających spływ powierzchniowy wody po górskich zboczach (np. wodospustów).

Czym jest ochrona przed nadmierną erozją wodną?
W czasie ulewnych opadów lub roztopów potoki górskie zmieniają się w rwące rzeki. Ilość przepływającej wody wzrasta wtedy nawet kilkudziesięciokrotnie. Intensywny spływ wody może uszkadzać infrastrukturę leśną: niszczyć drogi, mosty, przepusty czy uruchamiać osuwiska.
Aby temu przeciwdziałać, przebudowuje się infrastrukturę niedostosowaną do wód wezbraniowych (przepusty, mosty, brody) oraz zabezpiecza się skarpy, drogi i szlaki.  
Szlaki i drogi przed skutkami erozji chronią też wodospusty i płotki drewniane, choć ich głównym zadaniem jest rozpraszanie wody spływającej po stokach gór.

Co robią leśnicy?

  • 46% – Zabezpieczanie infrastruktury leśnej przed nadmierną erozją wodną
  • 29% – Zabudowa przeciwerozyjna dróg i szlaków zrywkowych
  • 23% – Budowa lub modernizacja zbiorników
  • 2% – Odtwarzanie mokradeł

Jakie są efekty działań leśników?

  • Lasy i sąsiadujące z nimi tereny są odporniejsze na susze.
  • Śródleśne stawy, oczka wodne i mokradła wpływają na wzrost wilgotności powietrza i ściółki leśnej.
  • Małe zbiorniki i tereny mokradłowe tworzą siedliska dla wielu gatunków roślin i zwierząt. Pełnią także funkcje wodopojów.
  • Spowolnienie odpływu wody opadowej, jej rozpraszanie oraz gromadzenie w wielu zbiornikach pomaga osiągnąć efekt spłaszczania fali powodziowej na obszarach podgórskich.
  • Ograniczane są skutki nadmiernej erozji wodnej, powodowanej przez wiosenne roztopy i obfite opady deszczu.
  • Likwidacja barier na potokach, a także przebudowa już istniejących obiektów hydrotechnicznych ułatwiają migracje ryb oraz innych organizmów wodnych.

Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach górskich

Pojemność obiektów małej retencji: 890 tys. m³
Liczba obiektów piętrzących wodę lub spowalniających jej odpływ: 1 086 szt.
Koszt projektu: 254,9 mln zł
Liczba nadleśnictw w projekcie: 47
Okres realizacji: 2016-2023