Asset Publisher
Całowanie w siodle
W świąteczny długi weekend i nie tylko proponujemy Państwu wycieczkę ścieżkami Nadleśnictwa Celestynów. Położone w bliskim sąsiedztwie Warszawy słynie z jednego z największych torfowisk na Mazowszu – Bagna Całowanie. To i inne ciekawe przyrodniczo miejsca opisujemy w naszym przewodniku: „Szlakiem naturalnych zmian”.
Gmina Celestynów, zwana czasami „zielonym zakątkiem", daje wytchnienie na łonie natury tysiącom mieszkańców Warszawy. Ponad 60% jej powierzchni zajmują lasy, których większość leży w granicach Mazowieckiego Parku Krajobrazowego. Pozostały obszar stanowią łąki, pastwiska i mokradła. W budowaniu zielonego wizerunku gminy czynnie pomaga Nadleśnictwo Celestynów, którego specjalnością jest edukacja ekologiczna. Nadleśnictwo obejmuje swym zasięgiem obszar lasów od stolicy niemalże po Garwolin. Do miejsc cieszących się największym zainteresowaniem wśród turystów należy Bagno Całowanie stanowiące zarazem cenne i wrażliwe siedlisko oraz schronienie dla ponad 140 gatunków ptaków.
Bagno Całowanie zajmuje obszar o długości 15 km i szerokości blisko 3 km. Mieści się na skraju Doliny Środkowej Wisły, wzdłuż krawędzi wysoczyzny Równiny Garwolińskiej, spod której wypływają wody podziemne zasilające ten bogaty ekosystem. Bagno Całowanie wraz z całym obszarem celestynowskich lasów stanowi mozaikę siedlisk: od moczarów, śródleśnych jeziorek – „torfianek" i wilgotnych łąk, po pasmo piaszczystych wydm pośród bagien i malownicze wąwozy wcinające się w zbocze doliny Wisły. Lasy i bory są tu zróżnicowane, a liczba roślin naczyniowych sięga 700 gatunków, z których ponad 30 jest chronionych.
Prowadzona w latach 50-tych melioracja doprowadziła do zniszczenia znacznej części torfowisk, ale w późniejszym okresie poziom wody podniósł się, dzięki czemu na dawnych torfowiskach wykształciły się łąki i lasy łęgowe. Siedliska te nadal są zagrożone działalnością człowieka i wymagają ochrony, dlatego na obszarze Bagna Całowanie i przyległych doń terenach utworzono rezerwaty przyrody: „Na Torfach", „Czarci Dół", „Bocianowskie Bagno" i wiele innych.
Bagno Całowanie stanowi ważną ostoję ptaków wodno-błotnych, płazów i gadów – w tym gniewosza plamistego, żmii zygzakowatej i żółwia błotnego. Gratką dla przyrodników są występujące tu niezwykle rzadkie gatunki motyli, a wśród nich drapieżnik – modraszek telejus. Znaleźć można tutaj także brzozę niską (Betula humilis) – relikt epoki lodowcowej, krzewiasty gatunek brzozy, wpisany na Czerwoną listę roślin i grzybów Polski. Na najwyższej wydmie wśród mokradeł – Pękatce, znajduje się ważne stanowisko archeologiczne. Odkryto tam liczne ślady obecności łowców reniferów z epoki lodowej sprzed 13 tysięcy lat. Są to najstarsze ślady osadnictwa na Mazowszu.
Tereny Nadleśnictwa Celestynów i Mazowieckiego Parku Krajobrazowego są bardzo licznie odwiedzane przez mieszkańców aglomeracji warszawskiej. Na obszarze tym intensywnie rozwija się turystyka konna, rowerowa i piesza. W celu ochrony cennych siedlisk nadleśnictwo zrealizowało projekt dofinansowany ze środków Unii Europejskiej. Otrzymane fundusze przeznaczono na przygotowanie 77 km szlaków pieszych i konnych, prowadzących przez urokliwe tereny celestynowskich lasów i bagien, a zarazem omijających najwrażliwsze tereny Bagna Całowanie. Ponadto wokół Centrum Edukacji Leśnej wybudowano infrastrukturę rekreacyjną, w tym pole namiotowe z nowoczesnym zapleczem socjalnym, edukacyjne place zabaw i arboretum. Najmłodsi turyści mogą obejrzeć tu również leśne zwierzęta mieszkające w zwierzyńcu dla rodzimej fauny. W pobliżu Centrum powstała ścieżka dydaktyczna „Goździkowe Bagno" o długości 2 km – drewniany pomost umożliwia przejście suchą stopą przez torfowisko i obejrzenie z bliska rzadkich gatunków roślin, takich jak rosiczka okrągłolistna.
Więcej interesujących pomysłów na wędrówki po miejscach, w których zrealizowano projekty finansowane w ramach V priorytetu POIiŚ, znajdą Państwo w naszym przewodniku „Szlakiem naturalnych zmian". Publikacja dostępna jest w formie elektronicznej na naszej stronie głównej: www.ckps.lasy.gov.pl.